Ανώνυμο (100 x 70 px)
Όταν η υγιεινή διατροφή γίνεται εμμονή: Ορθορεξία

Τι είναι;

Η ορθορεξία δεν αναγνωρίζεται επίσημα στο Διαγνωστικό και Στατιστικό Εγχειρίδιο Ψυχικών Διαταραχών (DSM-5 TR), η ευαισθητοποίηση γύρω από αυτή αυξάνεται συνεχώς. Σε αντίθεση με το απλό ενδιαφέρον για τη διατροφική ποιότητα των τροφών, στην ορθορεξία το άτομο αποκτά άκαμπτες πεποιθήσεις και ακραίες συμπεριφορές σχετικά με το τι θεωρεί «καλό» ή «κακό» φαγητό, αποφεύγοντας αυστηρά οτιδήποτε «επεξεργασμένο», «ανθυγιεινό» ή «μη φυσικό». Αυτό οδηγεί συχνά σε διατροφικές ελλείψεις, ψυχολογική καταπόνηση και κοινωνική απομόνωση. Δεν υπάρχει προς το παρόν ομοφωνία στην επιστημονική κοινότητα ως προς το αν η ορθορεξία είναι νέα μορφή διατροφικής διαταραχής, παραλλαγή της νευρικής ανορεξίας ή εκδήλωση ιδεοψυχαναγκαστικής διαταραχής. Παρ’ όλα αυτά, τα ορθορεκτικά μοτίβα είναι συχνά και φαίνεται να αποτελούν ξεχωριστή κλινική οντότητα, καθώς δεν συνοδεύονται από τις τυπικές σκέψεις και συμπεριφορές της ανορεξίας ή της βουλιμίας.

Σημάδια και Συμπτώματα:

  • Εμμονικός έλεγχος των συστατικών και των διατροφικών ετικετών
  • Αυξανόμενη ανησυχία για την «υγεία» των συστατικών
  • Αποκλεισμός ολοένα και περισσότερων ομάδων τροφίμων ( ζάχαρη,  υδατάνθρακες, όλα τα γαλακτοκομικά, όλα τα κρέατα, όλα τα ζωικά προϊόντα)
  • Αδυναμία κατανάλωσης οποιασδήποτε τροφής δεν θεωρείται «υγιεινή» ή «καθαρή»
  • Ασυνήθιστο ενδιαφέρον για το τι τρώνε οι άλλοι
  • Αίσθημα ανωτερότητας σε σχέση με τις δικές τους διατροφικές επιλογές και μη αποδοχή των διατροφικών συνηθειών ή απόψεων των άλλων
  • Υψηλά επίπεδα τελειομανίας
  • Πολύωρη ενασχόληση με το τι φαγητό μπορεί να σερβιριστεί σε επερχόμενες κοινωνικές εκδηλώσεις
  • Έντονη ψυχική δυσφορία όταν δεν υπάρχουν διαθέσιμες «ασφαλείς» ή «υγιεινές» τροφές
  • Εμμονική παρακολούθηση λογαριασμών στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης σχετικών με «υγιεινό τρόπο ζωής» και διατροφή
  • Ίσως υπάρχουν ή όχι ανησυχίες γύρω από την εικόνα σώματος
  • Κοινωνικές και λειτουργικές δυσκολίες σε διάφορους τομείς της ζωής

Επιπλοκές

Όπως και η νευρική ανορεξία, η ορθορεξία περιλαμβάνει περιορισμό τόσο στην ποσότητα όσο και στην ποικιλία των τροφίμων που καταναλώνονται, γεγονός που καθιστά πιθανή την υποθρεψία. Έτσι, οι δύο διαταραχές έχουν όμοιες σωματικές επιπτώσεις. Άρα υπάρχει κίνδυνος εμφάνισης διαταραχών:

  • Στο γαστρεντερικό σύστημα
  • Στο νευρικό σύστημα
  • Στο ενδοκρινικό σύστημα
  • Στην καθημερινότητα
  • Στο δέρμα, μαλλιά
  • Στο αιματολογικό σύστημα

Χρήσιμη πληροφορία:

Οι διαιτολόγοι, κατά μέσο όρο, παρουσιάζουν υψηλότερα σκορ σε ερωτηματολόγια ανίχνευσης διατροφικών διαταραχών. Το φαινόμενο αυτό παρατηρείται και όταν χρησιμοποιούνται εργαλεία αξιολόγησης για την ορθορεξία. Σε μια μελέτη που περιελάμβανε 636 διαιτολόγους από τις ΗΠΑ, το 49,5% ανέφερε αυτοαναφερόμενα συμπτώματα ορθορεξίας και το 12,9% συμπτώματα άλλων διατροφικών διαταραχών, γεγονός που υποδηλώνει ότι η ορθορεξία μπορεί να είναι πιο συχνή στον πληθυσμό των διαιτολόγων.

Συμπέρασμα:

Προς το παρόν δεν υπάρχουν εξειδικευμένα θεραπευτικά πρωτόκολλα ειδικά για την ορθορεξία. Πολλοί ειδικοί στις διατροφικές διαταραχές την αντιμετωπίζουν ως παραλλαγή της νευρικής ανορεξίας ή/και της ιδεοψυχαναγκαστικής διαταραχής. Έτσι, η θεραπεία ακολουθεί συνήθως μια πολυεπιστημονική προσέγγιση, με τη συμμετοχή ιατρού, ψυχοθεραπευτή και διαιτολόγου. Κατά τη διάρκεια της θεραπείας, εφαρμόζεται ψυχοθεραπεία με στόχο την αύξηση της ποικιλίας των τροφών που καταναλώνονται και την έκθεση σε τρόφιμα που προκαλούν άγχος ή φόβο, ενώ, όπου χρειάζεται, δίνεται έμφαση και στην αποκατάσταση του βάρους.

Βιβλιογραφία:

https://www.nationaleatingdisorders.org/orthorexia/

https://www.bda.uk.com/resource/orthorexia-can-healthy-eating-go-too-far.html

https://www.nationaleatingdisorders.org/health-consequences/

Scroll to Top