Τι είναι;
Δίαιτα η οποία βασίζεται αποκλειστικά στην κατανάλωση ζωικών προϊόντων, όπως κρέας, πουλερικά, ψάρια, θαλασσινά, αυγά και ορισμένα γαλακτοκομικά. Αποκλείει πλήρως λαχανικά, φρούτα, όσπρια, δημητριακά, ξηρούς καρπούς και σπόρους. Γι’ αυτό και συχνά χαρακτηρίζεται ως δίαιτα «μηδενικών υδατανθράκων».
Αποτελεί μορφή κετογονικής δίαιτας, καθώς προάγει την καύση λίπους για παραγωγή ενέργειας και την παραγωγή κετονών στο αίμα, προκαλώντας κέτωση. Είναι μία από τις πιο αυστηρές κετογονικές εκδοχές, δεδομένου ότι σχεδόν εξαλείφει τους υδατάνθρακες. Η περιεκτικότητα σε λιπαρά εξαρτάται από την φυσική παρουσία τους στα τρόφιμα που καταναλώνονται (κρέας, ψάρι, γαλακτοκομικά κ.ά.).
Ποιοι είναι οι κίνδυνοι;
Σε αντίθεση με κάποιες παραλλαγές της κετογονικής δίαιτας που προωθούν πιο υγιεινά λιπαρά, όπως τα μονοακόρεστα και πολυακόρεστα, η δίαιτα των σαρκοφάγων εστιάζει κυρίως σε κορεσμένα λίπη από ζωικές πηγές. Τα κορεσμένα λιπαρά είναι γνωστό ότι αυξάνουν τα επίπεδα της LDL («κακής») χοληστερόλης, με πιθανές αρνητικές συνέπειες τόσο βραχυπρόθεσμα όσο και μακροπρόθεσμα.
Μακροχρόνια, η δίαιτα αυτή συνδέεται με αυξημένο κίνδυνο για νεφρολιθίαση, ουρική αρθρίτιδα, οστεοπόρωση και επιβάρυνση της νεφρικής λειτουργίας, λόγω της υπερβολικής πρόσληψης πρωτεΐνης. Επίσης, ο αποκλεισμός τροφών πλούσιων σε θρεπτικά συστατικά, όπως τα φρούτα και τα λαχανικά, συνδέεται με αυξημένο κίνδυνο καρδιαγγειακών παθήσεων, καρκίνου και συνολικά αυξημένη θνησιμότητα. Η αυξημένη κατανάλωση κόκκινου και επεξεργασμένου κρέατος σχετίζεται με αυξημένο κίνδυνο για καρκίνο παχέος εντέρου, μαστού και άλλες παθήσεις.
Πιθανά Οφέλη
1. Ρύθμιση σακχάρου στο αίμα:
Η δραστική μείωση των υδατανθράκων μπορεί να συμβάλλει στη σταθεροποίηση των επιπέδων σακχάρου, ιδιαίτερα σε άτομα με διαβήτη τύπου 2. Σύμφωνα με μελέτη του 2021, παρατηρήθηκαν μειώσεις στα επίπεδα της γλυκοζυλιωμένης αιμοσφαιρίνης (HbA1c). Ωστόσο, απαιτείται περαιτέρω έρευνα για να επιβεβαιωθεί η αποτελεσματικότητα και η ασφάλεια της δίαιτας. Επιπλέον, υπάρχουν άλλες, λιγότερο περιοριστικές διατροφικές επιλογές, όπως οι φυτοφαγικές και οι ισορροπημένες χαμηλών υδατανθράκων δίαιτες, που έχουν αποδειχθεί ασφαλέστερες και πιο βιώσιμες μακροπρόθεσμα.
2. Προώθηση απώλειας βάρους:
Η υψηλή περιεκτικότητα σε πρωτεΐνη και η απουσία υδατανθράκων μπορεί να ενισχύσουν το αίσθημα κορεσμού και να οδηγήσουν σε απώλεια βάρους, τουλάχιστον βραχυπρόθεσμα. Ωστόσο, λόγω της αυστηρότητάς της, είναι δύσκολο για τους περισσότερους ανθρώπους να την ακολουθήσουν για μεγάλο διάστημα. Οι λιγότερο περιοριστικές δίαιτες αποδεικνύονται εξίσου αποτελεσματικές μακροπρόθεσμα στη διατήρηση υγιούς βάρους.
3. Άλλες αναφερόμενες βελτιώσεις:
Κάποιοι συμμετέχοντες στη μελέτη ανέφεραν βελτίωση στη γενική υγεία, την ευεξία και σε κάποιες χρόνιες παθήσεις. Αυτά μπορεί να οφείλονται στον αποκλεισμό ιδιαίτερα επεξεργασμένων τροφίμων και πρόσθετων σακχάρων. Ωστόσο, τα δεδομένα είναι περιορισμένα και βραχυπρόθεσμα, και η επίδραση της δίαιτας στην υγεία μακροπρόθεσμα παραμένει ασαφής.
Εναλλακτική πρόταση: Η Μεσογειακή Διατροφή
Μια πιο ισορροπημένη και ευέλικτη διατροφή, όπως η μεσογειακή, έχει τεκμηριωμένα οφέλη όπως:
- Βελτίωση της καρδιαγγειακής υγείας
- Καλύτερη ποιότητα ύπνου
- Αντιφλεγμονώδη δράση
- Θετική επίδραση στην ψυχική υγεία
- Μείωση του κινδύνου διαβήτη
- Ορθή διαχείριση βάρους
Συνοψίζοντας, οι κετογονικές δίαιτες μπορούν σε συγκεκριμένες περιπτώσεις όπως στην επιληψία ή σε κακοήθης καρκίνους του εγκεφάλου να προσφέρουν σημαντικά οφέλη. Ωστόσο, για άτομα που στοχεύουν απλώς σε απώλεια βάρους και βελτίωση της γενικής υγείας, προτείνεται η υιοθέτηση μιας ισορροπημένης διατροφής με μεγαλύτερη ποικιλομορφία, όπως είναι η μεσογειακή διατροφή, η οποία έχει αποδεδειγμένα οφέλη και μεγαλύτερη βιωσιμότητα μακροπρόθεσμα.
Βιβλιογραφία:
https://www.health.harvard.edu/nutrition/what-is-the-carnivore-diet
