Τι είναι;

Το σύνδρομο νυχτερινής υπερφαγίας είναι μια διατροφική διαταραχή που εμφανίζεται παράλληλα με μια διαταραχή ύπνου (αϋπνία). Χαρακτηρίζεται από υπερβολική πρόσληψη τροφής το βράδυ ή τη νύχτα. Περιλαμβάνει την κατανάλωση τουλάχιστον 25% των ημερήσιων θερμίδων μετά το δείπνο και συχνά νυχτερινά ξυπνήματα για φαγητό. Συμβαίνει αρκετές φορές την εβδομάδα, συχνά με πολλά ξυπνήματα ανά νύχτα καθώς το σώμα σας ξυπνάει για να φάτε. Λαχταράτε γλυκά και τροφές πλούσιες σε υδατάνθρακες . Μπορεί να νιώθετε ότι δεν θα μπορείτε να ξανακοιμηθείτε αν δεν είστε χορτάτοι. Το πρωί, δεν αισθάνεστε ξεκούραστοι ή πεινασμένοι για πρωινό. Αυτό μπορεί να επηρεάσει τη διάθεσή σας και την ικανότητά σας να αποδίδετε καλά στην εργασία ή το σχολείο. Το σύνδρομο νυχτερινής υπερφαγίας, αν δεν αντιμετωπιστεί, δυσκολεύει τη διατήρηση ενός υγιούς βάρους. Αυξάνει επίσης τον κίνδυνο εμφάνισης προβλημάτων υγείας που σχετίζονται με την παχυσαρκία

Το σύνδρομο νυχτερινής υπερφαγίας χαρακτηρίζεται από τουλάχιστον 3 από τα ακόλουθα συμπτώματα:

• Έντονη επιθυμία για φαγητό μεταξύ του δείπνου και του ύπνου
• Ανορεξία το πρωί και τη νύχτα
• Αϋπνία συντήρησης ή αϋπνία έναρξης ύπνου
• Καταθλιπτική διάθεση
• Επιδείνωση της βραδινής διάθεσης
• Η πεποίθηση ότι κάποιος δεν μπορεί να κοιμηθεί χωρίς να φάει 

Συμπτώματα:

• Συνήθης κατανάλωση τουλάχιστον 25% των ημερήσιων θερμίδων μετά το δείπνο
• Ξυπνάτε τη νύχτα για να φάτε τουλάχιστον δύο φορές την εβδομάδα
• Έχει συνειδητή επίγνωση των επεισοδίων νυχτερινής υπερφαγίας και είναι σε θέση να τα ανακαλέσει αργότερα
• Παράλειψη πρωινού ή απροθυμία για φαγητό το πρωί, τουλάχιστον τέσσερις φορές την εβδομάδα
• Λαχτάρα για φαγητό μετά το δείπνο ή κατά τη διάρκεια της νύχτας
• Δυσκολία στην έλευση του ύπνου ή αδυναμία διατήρησης του τουλάχιστον τέσσερις νύχτες την εβδομάδα
• Η πεποίθηση ότι το φαγητό είναι απαραίτητο για να κοιμηθούμε
• Καταθλιπτική διάθεση, ιδιαίτερα τη νύχτα
• Βιώνετε δυσφορία ή αρνητικές επιπτώσεις στην καθημερινή σας λειτουργία λόγω επεισοδίων νυχτερινής υπερφαγίας
• Λαχτάρα για τροφές με υψηλή περιεκτικότητα σε θερμίδες, υδατάνθρακες ή ζάχαρη το βράδυ

Αιτίες:

• Γενετική: Μπορεί να υπάρχει στο βιολογικό σας οικογενειακό ιστορικό, πράγμα που σημαίνει ότι θα μπορούσε να έχει γενετική σύνδεση.
• Άγχος : Μπορεί να παρατηρήσετε ότι τα συμπτώματά σας επιδεινώνονται όταν αισθάνεστε άγχος.
• Διατροφικές συνήθειες κατά την ημέρα: Εάν δεν λαμβάνετε αρκετή ποσότητα φαγητού κατά τη διάρκεια της ημέρας, είναι πιο πιθανό να πεινάσετε και να φάτε το βράδυ.

Παράγοντες κινδύνου:

• Άλλες διατροφικές διαταραχές , όπως η διαταραχή υπερφαγίας ή η βουλιμία
• Κατάθλιψη
• Αϋπνία
• Ανησυχία
• Χαμηλή αυτοεκτίμηση
• Ψυχιατρικές διαταραχές ή χρήση αντιψυχωσικών φαρμάκων
• Συνήθειες καπνίσματος
• Διαβήτης τύπου 2
• Άπνοια ύπνου
• Σύνδρομο ανήσυχων ποδιών

Επιπλοκές:

• Διαβήτης
• Υψηλή αρτηριακή πίεση
• Καρδιακές παθήσεις
• Παχυσαρκία
• Ψυχιατρικές διαταραχές
• Κατάθλιψη

Διαχείριση και Θεραπεία

Η νυχτερινή υπερφαγία αποτελεί μια πολύπλοκη διαταραχή που σχετίζεται με βιολογικούς, ψυχολογικούς και συμπεριφορικούς παράγοντες. Η αντιμετώπισή της περιλαμβάνει ποικίλες προσεγγίσεις, οι οποίες μπορούν να συνδυαστούν για καλύτερα αποτελέσματα. Η ψυχοθεραπεία έχει αποδειχθεί ιδιαίτερα αποτελεσματική στη μείωση των συμπτωμάτων, προσφέροντας στήριξη για την επεξεργασία των συναισθημάτων που οδηγούν στην κατανάλωση φαγητού τις νυχτερινές ώρες. Ιδιαίτερα χρήσιμη είναι και η γνωσιακή συμπεριφορική θεραπεία, η οποία επικεντρώνεται στην απεξάρτηση από την πεποίθηση ότι κάποιος χρειάζεται να φάει για να μπορέσει να κοιμηθεί. Μέσα από την καταγραφή σκέψεων και την αξιολόγηση της εγκυρότητάς τους, το άτομο μπορεί να εκπαιδευτεί ώστε να διαχειρίζεται διαφορετικά τη σύνδεση μεταξύ πείνας και ύπνου. Παράλληλα, τεχνικές χαλάρωσης όπως η προοδευτική μυϊκή χαλάρωση βοηθούν στη μείωση της έντασης και προάγουν τη σωματική και ψυχική ηρεμία πριν τον ύπνο.

Σε κάποιες περιπτώσεις, η φαρμακευτική αγωγή με αντικαταθλιπτικά όπως οι SSRIs μπορεί να συμβάλει θετικά στη ρύθμιση της διάθεσης και των συναισθημάτων, επηρεάζοντας έτσι και τη διατροφική συμπεριφορά. Επίσης, η φωτοθεραπεία μπορεί να ενισχύσει τη ρύθμιση του κιρκάδιου ρυθμού, βοηθώντας το άτομο να αισθάνεται υπνηλία τις σωστές ώρες και να έχει περισσότερη ενέργεια και ευεξία κατά τη διάρκεια της ημέρας. Η μελατονίνη, ως φυσική ορμόνη του ύπνου, συχνά χορηγείται σε μορφή συμπληρώματος με σκοπό τη βελτίωση της ποιότητας και διάρκειας του ύπνου, ειδικά όταν υπάρχουν διαταραχές στον κιρκάδιο ρυθμό. Τέλος, ένα καλά οργανωμένο πρόγραμμα διαχείρισης βάρους από εξειδικευμένο διατροφολόγο μπορεί να συμβάλει στον σωστό προγραμματισμό των γευμάτων, ώστε να μειωθούν οι λιγούρες το βράδυ και να επιτευχθεί καλύτερη ισορροπία μεταξύ πείνας, κορεσμού και ψυχικής υγείας.

Συμπέρασμα:

 Η νυχτερινή υπερφαγία δεν σχετίζεται μόνο με την πείνα αλλά συχνά αποτελεί απόκριση σε συναισθηματικό στρες, διαταραγμένο κιρκαδικό ρυθμό ή περιοριστική διατροφή μέσα στην ημέρα. Μια ισορροπημένη διατροφή, με επαρκή πρόσληψη φαγητού και θρεπτικών συστατικών κατά τη διάρκεια της ημέρας, μπορεί να μειώσει την επιθυμία για υπερφαγία τις βραδινές ώρες. Παράλληλα, η σταθερή ρουτίνα ύπνου, η διαχείριση του στρες και η ενίσχυση της πρωτεΐνης και των φυτικών ινών στα κύρια γεύματα βοηθούν στη ρύθμιση της όρεξης και στην καλύτερη σχέση με το φαγητό.

Βιβλιογραφία:

https://my.clevelandclinic.org/health/diseases/21731-night-eating-syndrome-nes

https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK585047/

https://www.sleepfoundation.org/nutrition/night-eating-syndrome